Tijdens een avonddienst loop ik het appartement van één van de gasten binnen. Ik ken haar nog niet. Ik ga even kijken hoe het met haar gaat en vragen of zij iets wil drinken. Dat wil ze inderdaad, een appelsap graag.
Als ik haar vraag of ik nog iets anders voor haar kan doen, is zij even stil en zegt daarna zachtjes: “Nee, ik ben diep gelukkig.” Ik versta het niet goed en denk even dat zij zegt diep treurig te zijn. Maar als zij haar woorden herhaalt, is het duidelijk. Ze is diep gelukkig.
Nu val ik even stil. Alsof het me verrast. Alsof ik het niet voor mogelijk houd dat je in het hospice diep gelukkig kunt zijn. Terwijl ik toch al veel gasten ontmoet heb die hun vreugde en dankbaarheid deelden. Soms is er opluchting, omdat ze weten en voelen in goede handen te zijn. Hun naasten hoeven niet langer de (te) zware zorg te dragen.
Soms zijn ze blij om alle liefde, vriendschap en aandacht die ze ontvangen. Soms is er dankbaarheid dat zoveel verpleegkundigen en vrijwilligers met zoveel toewijding voor hen zorgen.
Waarom word ik dan toch geraakt door haar woorden? Allereerst geloof ik deze vrouw meteen. Ook zonder woorden had ik kunnen zien dat hier geen diep treurige vrouw voor me zit. Rust straalt zij uit, een innerlijke vrede met alles wat is. Althans, dat denk ik, zeker weten doe ik het natuurlijk niet.
Mijn verrassing zit in de timing. Ik heb haar nog niet eerder gesproken en ben nog geen minuut in haar appartement. Op een schijnbaar praktische vraag – kan ik nog iets voor je doen? – krijg ik dit prachtige, diepzinnige antwoord. Haar openheid ontroert me. Zó snel en zó makkelijk kan een ontmoeting tussen twee vreemden dus tot stand komen. Als je maar open wilt zijn over jezelf en open wilt staan voor de ander.
Tot slot is het haar woordkeuze die me raakt. Zij had ook kunnen zeggen: Nee hoor, ik ben tevreden. Of: Ik ben heel dankbaar voor al jullie goede zorgen. Maar zij kiest voor de woorden ‘diep gelukkig’. Ik heb in de dagen erna nog vaak aan deze woorden teruggedacht. Ze houden me een spiegel voor. Ben ík diep gelukkig? Wat is dat, diep geluk? En wat maakt mij gelukkig?
Uiteraard ontspint zich na haar woorden een gesprek tussen ons. Over haar werk dat haar jarenlang veel plezier en waardering heeft gebracht. En over het hier en nu, haar diepe geluk in het hospice. “Iedereen hier is aardig.” Nu lijkt zíj verrast te zijn: door de vrijwilligers en verpleegkundigen die zo goed voor haar zorgen, door vrienden, kennissen en oud-collega’s die met haar meeleven. En het belangrijkste: haar man en kinderen wonen vlakbij en komen veel op bezoek.
Haar gezondheid laat – zacht uitgedrukt – te wensen over, haar geliefde werk is voorgoed voorbij, haar huis heeft zij moeten verlaten. Veel dingen waarin mensen hun geluk zoeken vallen in haar leven weg. En toch is ze diep gelukkig. Diep gelukkig met de mensen om haar heen. Diep gelukkig met alle warme aandacht en liefdevolle zorg.
Diep geluk… dat zit in verbinding en verbondenheid, in samen, in waardevolle ontmoetingen.
En in appelsap. Die heeft ze na ons gesprek nog tegoed!
—
Door: Irene van der Meulen
_____
Irene is ritueelbegeleider. Sinds 2021 is ze zorgvrijwilliger bij Hospice Kromme Rijnstreek. In haar blogs op deze website schrijft ze over haar ervaringen als vrijwilliger.